21 Kasım 2009 Cumartesi
Herbaryum Grup
Türkiye'deki Herbaryumlar arasında bilgi akışı sağlayacak mesaj grubu. Üye sayısı 123 kişi.
e-posta adresi: herbaryum@googlegroups.com
Üye olmak isteyenler kimlik bilgilerini içeren mesajlarını grupta kullanmak istedikleri e-postaları ile başvurabilirler.
20 Kasım 2009 Cuma
Prof.Dr. Hikmet BİRAND
Prof.Dr. Hikmet BİRAND
Ankara Üniversitesi Botanik Enstitüsü Direktörü
1904 yılında Karaman’da doğdu. İstanbul’da Halkalı Yüksek Ziraat Okulu’nu bitirdi. 1928-1932 yılları arasında Almanya’nın Bonn kentinde doktora yaptı. 1933 yılında yurda döndü, aynı yıl açılan Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü’nde Başasistan olarak akademik kariyerine devam ederek, 1936 yılında doçent oldu. Bir ara Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Dairesi Üyeliği yaptı. 1946 yılında Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi kurulunca Profesör olarak görev aldı. 1949 yılında Fen Fakültesinde kısa bir süre Dekanlık yaptıktan sonra Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne seçildi (1949-1951). Ülkemizde bitki sosyolojisi ile ilgili ilk çalışmaları yaptı. 1960 yılında kurulan ODTÜ-Atatürk Ormanının oluşturulmasında çabaları oldu. 1972 yılında aramızdan ayrıldı.
Türkiye’de modern anlamda ilk herbaryum olan ANK Herbaryumu (Herbarium Turcicum-Türkiye Herbaryumu) 1933 yılında Yüksek Ziraat Enstitüsü Botanik Enstitüsünde Hikmet Birand tarafından kurulmuştur. Hikmet Birand’ın yaşamı boyunca yaptığı hizmetler içinde belki de en önemlisi olan ANK Herbaryumu ve Türkiye Florası ile ilgili yapılanları 1952 yılında yazmış olduğu Türkiye Bitkileri kitabının (671 cins ve 2480 türe ait 6145 bitki örneğinin incelendiği Türkiye Bitkileri adlı eserde yer alan örneklerin çoğunluğu P.H.Davis’in editörlüğünü yaptığı Flora of Turkey’de işlenmiştir) önsözünden kendi anlatımıyla aktaralım:
“Bu kitapta toplanan bitkiler, Türkiye florasının ilk demirbaş listesidir. Türkiye ve dünya florası ile bitki coğrafyasının ve tatbikatçıların bazı sorularına cevap vereceği, fakat bilhassa Türkiye Florasına temel teşkil edeceği için ehemmiyetsiz değildir. Dünyada intişar sahaları daha iyi bilinmeyen, Türkiye’de yetişip yetişmedikleri belli olmayan doğu bitkileri hakkında başvurulan tek eser, İsviçre’li botanikçi Boissier’in 1888 de yayınlanan ve altı büyük cilt tutan “Flora Orientalis” idir. Fakat bu eserde, Türkiye’de toplanan bitkiler nisbeten mahdut ve dağınıktır. Çünkü Flora Orientalis’de uzak doğuya kadar bütün memleketlerde toplanan bitkiler sayılmaktadır. Ayrıca o eserin yayınlanmasından beri geçen yetmiş yıl içinde Türkiye’de daha birçok toplanmalar da yapılmıştır. Onun için bizim bu listemiz, yakın doğu florası ile uğraşanların çok işine yarayacaktır.”
Sözlerimizi rahmetli Prof.Dr. Turhan Baytop’un sözleri ile bitirelim:
“H.Birand Ankara Fen Fakültesi Botanik Enstitüsü direktörlüğüne geçtikten sonra, zamanının hemen tümünü öğrenci derslerine ve yönetim konularına (dekan, rektör) ayırmış ve bu uğraşları Anadolu florası konusuna yapabileceği katkıların sınırlanmasına neden olmuştur. Bu durum halen Anadolu florası üzerinde çalışan genç araştırıcılara ders olmalıdır.”
S.Tuğrul Körüklü
ANK Herbaryumu
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü
Kaynak:
Türkiye Bitkileri, Plantae Turcicae, A Preliminary list of species collected in Turkey. Prof.Dr. Hikmet Birand. T.C.Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, Um. 58-Botanik.1, 1952 Ankara.
Kuruluşunun 75. Yılında Yüksek Ziraat Enstitüsü (1933-1948). Prof.Dr. Cemalettin Yaşar Çiftçi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1496 Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 820, 2008, Ankara.
Anadolu Dağlarında 50 Yıl, Bir Bitki Avcısının Gözlemleri. Turhan Baytop. Nobel Tıp Kitapevleri, 2000.
Ankara Üniversitesi Botanik Enstitüsü Direktörü
1904 yılında Karaman’da doğdu. İstanbul’da Halkalı Yüksek Ziraat Okulu’nu bitirdi. 1928-1932 yılları arasında Almanya’nın Bonn kentinde doktora yaptı. 1933 yılında yurda döndü, aynı yıl açılan Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü’nde Başasistan olarak akademik kariyerine devam ederek, 1936 yılında doçent oldu. Bir ara Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Dairesi Üyeliği yaptı. 1946 yılında Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi kurulunca Profesör olarak görev aldı. 1949 yılında Fen Fakültesinde kısa bir süre Dekanlık yaptıktan sonra Ankara Üniversitesi Rektörlüğüne seçildi (1949-1951). Ülkemizde bitki sosyolojisi ile ilgili ilk çalışmaları yaptı. 1960 yılında kurulan ODTÜ-Atatürk Ormanının oluşturulmasında çabaları oldu. 1972 yılında aramızdan ayrıldı.
Türkiye’de modern anlamda ilk herbaryum olan ANK Herbaryumu (Herbarium Turcicum-Türkiye Herbaryumu) 1933 yılında Yüksek Ziraat Enstitüsü Botanik Enstitüsünde Hikmet Birand tarafından kurulmuştur. Hikmet Birand’ın yaşamı boyunca yaptığı hizmetler içinde belki de en önemlisi olan ANK Herbaryumu ve Türkiye Florası ile ilgili yapılanları 1952 yılında yazmış olduğu Türkiye Bitkileri kitabının (671 cins ve 2480 türe ait 6145 bitki örneğinin incelendiği Türkiye Bitkileri adlı eserde yer alan örneklerin çoğunluğu P.H.Davis’in editörlüğünü yaptığı Flora of Turkey’de işlenmiştir) önsözünden kendi anlatımıyla aktaralım:
“Bu kitapta toplanan bitkiler, Türkiye florasının ilk demirbaş listesidir. Türkiye ve dünya florası ile bitki coğrafyasının ve tatbikatçıların bazı sorularına cevap vereceği, fakat bilhassa Türkiye Florasına temel teşkil edeceği için ehemmiyetsiz değildir. Dünyada intişar sahaları daha iyi bilinmeyen, Türkiye’de yetişip yetişmedikleri belli olmayan doğu bitkileri hakkında başvurulan tek eser, İsviçre’li botanikçi Boissier’in 1888 de yayınlanan ve altı büyük cilt tutan “Flora Orientalis” idir. Fakat bu eserde, Türkiye’de toplanan bitkiler nisbeten mahdut ve dağınıktır. Çünkü Flora Orientalis’de uzak doğuya kadar bütün memleketlerde toplanan bitkiler sayılmaktadır. Ayrıca o eserin yayınlanmasından beri geçen yetmiş yıl içinde Türkiye’de daha birçok toplanmalar da yapılmıştır. Onun için bizim bu listemiz, yakın doğu florası ile uğraşanların çok işine yarayacaktır.”
Sözlerimizi rahmetli Prof.Dr. Turhan Baytop’un sözleri ile bitirelim:
“H.Birand Ankara Fen Fakültesi Botanik Enstitüsü direktörlüğüne geçtikten sonra, zamanının hemen tümünü öğrenci derslerine ve yönetim konularına (dekan, rektör) ayırmış ve bu uğraşları Anadolu florası konusuna yapabileceği katkıların sınırlanmasına neden olmuştur. Bu durum halen Anadolu florası üzerinde çalışan genç araştırıcılara ders olmalıdır.”
S.Tuğrul Körüklü
ANK Herbaryumu
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü
Kaynak:
Türkiye Bitkileri, Plantae Turcicae, A Preliminary list of species collected in Turkey. Prof.Dr. Hikmet Birand. T.C.Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, Um. 58-Botanik.1, 1952 Ankara.
Kuruluşunun 75. Yılında Yüksek Ziraat Enstitüsü (1933-1948). Prof.Dr. Cemalettin Yaşar Çiftçi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1496 Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 820, 2008, Ankara.
Anadolu Dağlarında 50 Yıl, Bir Bitki Avcısının Gözlemleri. Turhan Baytop. Nobel Tıp Kitapevleri, 2000.
ANK Herbaryumu
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
BOTANİK ENSTİTÜSÜ HERBARYUMU (ANK)
“HERBARIUM TURCICUM”
Prof.Dr. Osman Ketenoğlu - Uzman S.Tuğrul Körüklü
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü, Tandoğan Ankara
Herbaryum kurutulmuş bitki örneklerinin belli bir düzen içerisinde saklandığı yer anlamına gelir. Preslenerek kurutulan, kartonlara tespit edilen bitkiler etiketlenerek dolaplar içinde belli bir sıralama ile düzenlenirler. Günümüzde başlıca dört tip herbaryum vardır. Bunlar genel herbaryumlar, ulusal herbaryumlar, yerel herbaryumlar ve özel herbaryumlar’dır. ANK herbaryumu içerdiği örneklerle ulusal herbaryum niteliğindedir.
Herbaryumun iki ana amacı vardır. Biri araştırma merkezi olarak çalışmak, diğeri bir müze gibi koruma görevi görmek. Eğer bir herbaryum yönteme uygun olarak kurulursa zaten bu iki amaca hizmet etmiş olur. Hem bitkileri uygun şartlarda saklayarak özellikle tarihi örnekleri bulundurmak ve sergilemekle müze görevinin en önemli ayağı yerine getirilmiş olur. İkinci amaç da sistematik botanik bilimi içinde bir araştırma merkezi olarak hizmet etmesidir. Biyoloji, Tıp, Ziraat, Eczacılık ve benzeri bilim dallarına kaynaklık etmek, öğrencileri eğitmek; amaçları içinde sayılabilir. Ayrıca, bir ülkenin, bir bölgenin, bir yörenin herbaryumları oraların bitki örtüsünün, bitki gruplarının, bitkisel özelliklerinin önemli verilerini oluştururlar. Bitkilerin müzesi diyebileceğimiz herbaryum aynı zamanda yaşayan bir laboratuardır.
Bir herbaryumda sayıca fazla materyal olduğunda aradığımız bitkiye kolayca ulaşabilmek için bir düzenlemeye gereksimim vardır. Alfabetik sıralama, sistematik düzenleme gibi çeşitli düzenlemeler kullanılmaktadır. Sistematik, bitkileri akrabalık ilişkilerine göre düzenlemektedir. Bu bilim dalındaki gelişmeler bu düzenin zaman zaman değişmesine yol açmaktadır. İlk zamanlar bitkileri sadece morfolojik benzerlikleri ile sınıflandırmaya yönelik çalışmalar günümüzde, genetik çalışmalarındaki gelişmeye bağlı olarak hızla değişmiştir. Dünyada kullanılan birçok sınıflandırma sistemleri vardır. ANK Herbaryumunda “Engler-Prantl” sistemini kullanmaktadır. Bu sistem Adolf Engler ve Karl Prantl isimli iki araştırıcının bitkileri sınıflandırmak üzere önerdikleri bir sistemdir. “Flora of Turkey and Aegean Islands” adlı eserde yine aynı sisteme göre düzenlenmiştir. Bu yöntemde akrabalık ilişkileri kullanıldığından yakın akraba familyalar sıralamada birbirlerini takip etmektedirler.
ANK Herbaryumunun Temelleri
Ülkemizde herbaryumların tarihi üniversite reformuna uzanmaktadır. Bu tarihten önce gerçek manada herbaryumumuz yok. 1933 yılında Yüksek Ziraat Enstitüsü bünyesinde Hikmet Birand tarafından başlatılan herbaryum oluşturma çalışmaları, Türkiye Herbaryumu’nun (Herbarium Turcicum-ANK) kurulması ile başlamıştır. Ankara Üniversitesinin kurulmasından sonra Ankara Üniversitesi Botanik Enstitüsü Herbaryumu adını alan ANK herbaryumu Türkiye’deki ilk herbaryumdur. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumu (İSTF) ve İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbaryumu (İSTE) yine en eski herbaryumlarımızdandır. Şu an Türkiye’de 34 kayıtlı herbaryum bulunmaktadır.
1930 yılında kurulan "Ankara Yüksek Ziraat Mektebi" 30 Ekim 1933'de "Yüksek Ziraat Enstitüsü" adını almıştır. 1946 yılında 4936 sayılı Üniversiteler Kanunu çıktıktan sonra “Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü” 1948 yılında, 4936 sayılı Üniversiteler Kanunu’na ek olarak çıkarılan 5234 sayılı Kanunla, kapatılmış, Enstitü bünyesindeki Tabii İlimler ve Ziraat Sanatlarını içine alan “Ziraat Fakültesi” ve “Veteriner Fakültesi” Ankara Üniversitesine; “Orman Fakültesi” de İstanbul Üniversitesine bağlanmıştır. Daha sonra Ziraat Fakültesi içindeki Tabii İlimler kadroları A.Ü. Fen Fakültesine aktarılarak bugünkü yapısına dönmüştür. Ankara Üniversitesinin kuruluşu ile ANK herbaryumu Üniversite bünyesine geçmiş ve 1972 yılında Fen Fakültesi bahçesinde kendi binasının yapılması ile bugünkü yapısına kavuşmuştur. Şu an iki herbaryum salonu, bir hazırlık odası ve bir uzman odası ile hizmet vermektedir.
ANK Herbaryumunun kurucusu Hikmet Birand’a ait bitki örnekleri, yerli bilim adamlarımızın topladıkları bitki koleksiyonlarının başında gelir. ANK Herbaryumunda, muhtemelen yurt dışından gelen bilim adamlarının yanlarında getirmiş olabilecekleri örnekler ile bir kısmı da yine yabancı ülke herbaryumlarından hediye olarak gönderilmiş bitki örnekleri bulunmaktadır. Bu örnekler içinde en önemlileri; P.Sintenis, Bornmueller, Noe ve Manissadjian’a ait örneklerdir. Kuruluşundan itibaren ilk çalışanları olan Alman bilim adamlarından, K.Krause, F.Markgraf, G.Gassner, W.Kotte’ye ait örnekler ile W.Gleisberg, Balls ve Gourlay’a ait bir koleksiyon da bulunmaktadır. İsrail’i botanikçi M.Zohary’nin de Türkiye’den topladığı (H.Birand ile birlikte) bir koleksiyon da ANK Herbaryumundadır. Osmanlı İmparatorluğu ordusunda doktorluk yapan H.Dingler ile Bağdat Demiryolunda mühendis olarak çalışan W.Siehe’ye ait bitki örnekleri de ANK herbaryumunda bulunmaktadır. Türkiye Florasının Editörü P.H.Davis ve birlikte Anadolu’dan bitki toplayan I.Hedge ve O.Polunin’e ait çok önemli bir koleksiyon ANK Herbaryumunda muhafaza edilmektedir.
ANK Herbaryumunda bitki örnekleri bulunan yerli bilim adamları:
Ankara Üniversitesinden:
Prof.Dr. Hikmet Birand, Kadri Hikmet, Prof.Dr. Kamil Karamanoğlu (Bilger), Prof.Dr. Baki Kasaplıgil, Prof.Dr. Haydar Bağda, Prof.Dr. Rıza Çetik, Prof.Dr. Yıldırım Akman, Prof.Dr. Osman Ketenoğlu, Prof.Dr. Ender Yurdakulol,
Diğer Üniversitelerden: Prof.Dr. Adil Güner, Prof.Dr. Tuna Ekim, Prof.Dr. Mahmut Kılınç, Prof.Dr. Atabay Düzenli, Prof.Dr. Asuman Baytop ve Prof.Dr. Turhan Baytop, Prof.Dr. Turhan Uslu, Prof.Dr. Mecit Vural, Prof.Dr. Hayri Duman, Prof.Dr. Zeki Aytaç.
ANK Herbaryumunda 150.000’nin üzerinde bitki örneği mevcuttur. 500 civarında tip örneği ve Türkiye Bitkilerinin % 80’ninden fazla tür içeriği ile Türkiye’deki herbaryumların en büyüğüdür. Yine ANK Herbaryumunda Uluslararası kaydı olan Karayosunu koleksiyonu, Liken koleksiyonu ve Mantar koleksiyonu bulunmaktadır.
Yurt dışında özellikle Avrupa’da çok büyük herbaryumlar vardır. Kuruluş tarihleri de oldukça eski olan bu herbaryumlar Genel Herbaryum standardında ve tüm Dünya’ya ait bitki örnekleri içermektedirler. Örneğin en eski herbaryumlardan biri olan Basel Üniversitesi Botanik Enstitüsü herbaryumu (İsviçre) 1588 yılında kurulmuştur. Bu herbaryumların çoğunun yanında botanik bahçeleri de bulunmakta, aynı zamanda bitki örneklerinin canlı koleksiyonları da sergilenmektedir. İngiltere’de Kew (K), Rusya’da Leningrad (LE), Fransa’da Paris (P), İsviçre’de Cenevre (G) ve Avusturya’da Viyana (W) herbaryumları içerdikleri tür sayısı bakımından dünyanın en zengin herbaryumlarıdır.
BOTANİK ENSTİTÜSÜ HERBARYUMU (ANK)
“HERBARIUM TURCICUM”
Prof.Dr. Osman Ketenoğlu - Uzman S.Tuğrul Körüklü
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü, Tandoğan Ankara
Herbaryum kurutulmuş bitki örneklerinin belli bir düzen içerisinde saklandığı yer anlamına gelir. Preslenerek kurutulan, kartonlara tespit edilen bitkiler etiketlenerek dolaplar içinde belli bir sıralama ile düzenlenirler. Günümüzde başlıca dört tip herbaryum vardır. Bunlar genel herbaryumlar, ulusal herbaryumlar, yerel herbaryumlar ve özel herbaryumlar’dır. ANK herbaryumu içerdiği örneklerle ulusal herbaryum niteliğindedir.
Herbaryumun iki ana amacı vardır. Biri araştırma merkezi olarak çalışmak, diğeri bir müze gibi koruma görevi görmek. Eğer bir herbaryum yönteme uygun olarak kurulursa zaten bu iki amaca hizmet etmiş olur. Hem bitkileri uygun şartlarda saklayarak özellikle tarihi örnekleri bulundurmak ve sergilemekle müze görevinin en önemli ayağı yerine getirilmiş olur. İkinci amaç da sistematik botanik bilimi içinde bir araştırma merkezi olarak hizmet etmesidir. Biyoloji, Tıp, Ziraat, Eczacılık ve benzeri bilim dallarına kaynaklık etmek, öğrencileri eğitmek; amaçları içinde sayılabilir. Ayrıca, bir ülkenin, bir bölgenin, bir yörenin herbaryumları oraların bitki örtüsünün, bitki gruplarının, bitkisel özelliklerinin önemli verilerini oluştururlar. Bitkilerin müzesi diyebileceğimiz herbaryum aynı zamanda yaşayan bir laboratuardır.
Bir herbaryumda sayıca fazla materyal olduğunda aradığımız bitkiye kolayca ulaşabilmek için bir düzenlemeye gereksimim vardır. Alfabetik sıralama, sistematik düzenleme gibi çeşitli düzenlemeler kullanılmaktadır. Sistematik, bitkileri akrabalık ilişkilerine göre düzenlemektedir. Bu bilim dalındaki gelişmeler bu düzenin zaman zaman değişmesine yol açmaktadır. İlk zamanlar bitkileri sadece morfolojik benzerlikleri ile sınıflandırmaya yönelik çalışmalar günümüzde, genetik çalışmalarındaki gelişmeye bağlı olarak hızla değişmiştir. Dünyada kullanılan birçok sınıflandırma sistemleri vardır. ANK Herbaryumunda “Engler-Prantl” sistemini kullanmaktadır. Bu sistem Adolf Engler ve Karl Prantl isimli iki araştırıcının bitkileri sınıflandırmak üzere önerdikleri bir sistemdir. “Flora of Turkey and Aegean Islands” adlı eserde yine aynı sisteme göre düzenlenmiştir. Bu yöntemde akrabalık ilişkileri kullanıldığından yakın akraba familyalar sıralamada birbirlerini takip etmektedirler.
ANK Herbaryumunun Temelleri
Ülkemizde herbaryumların tarihi üniversite reformuna uzanmaktadır. Bu tarihten önce gerçek manada herbaryumumuz yok. 1933 yılında Yüksek Ziraat Enstitüsü bünyesinde Hikmet Birand tarafından başlatılan herbaryum oluşturma çalışmaları, Türkiye Herbaryumu’nun (Herbarium Turcicum-ANK) kurulması ile başlamıştır. Ankara Üniversitesinin kurulmasından sonra Ankara Üniversitesi Botanik Enstitüsü Herbaryumu adını alan ANK herbaryumu Türkiye’deki ilk herbaryumdur. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumu (İSTF) ve İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbaryumu (İSTE) yine en eski herbaryumlarımızdandır. Şu an Türkiye’de 34 kayıtlı herbaryum bulunmaktadır.
1930 yılında kurulan "Ankara Yüksek Ziraat Mektebi" 30 Ekim 1933'de "Yüksek Ziraat Enstitüsü" adını almıştır. 1946 yılında 4936 sayılı Üniversiteler Kanunu çıktıktan sonra “Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü” 1948 yılında, 4936 sayılı Üniversiteler Kanunu’na ek olarak çıkarılan 5234 sayılı Kanunla, kapatılmış, Enstitü bünyesindeki Tabii İlimler ve Ziraat Sanatlarını içine alan “Ziraat Fakültesi” ve “Veteriner Fakültesi” Ankara Üniversitesine; “Orman Fakültesi” de İstanbul Üniversitesine bağlanmıştır. Daha sonra Ziraat Fakültesi içindeki Tabii İlimler kadroları A.Ü. Fen Fakültesine aktarılarak bugünkü yapısına dönmüştür. Ankara Üniversitesinin kuruluşu ile ANK herbaryumu Üniversite bünyesine geçmiş ve 1972 yılında Fen Fakültesi bahçesinde kendi binasının yapılması ile bugünkü yapısına kavuşmuştur. Şu an iki herbaryum salonu, bir hazırlık odası ve bir uzman odası ile hizmet vermektedir.
ANK Herbaryumunun kurucusu Hikmet Birand’a ait bitki örnekleri, yerli bilim adamlarımızın topladıkları bitki koleksiyonlarının başında gelir. ANK Herbaryumunda, muhtemelen yurt dışından gelen bilim adamlarının yanlarında getirmiş olabilecekleri örnekler ile bir kısmı da yine yabancı ülke herbaryumlarından hediye olarak gönderilmiş bitki örnekleri bulunmaktadır. Bu örnekler içinde en önemlileri; P.Sintenis, Bornmueller, Noe ve Manissadjian’a ait örneklerdir. Kuruluşundan itibaren ilk çalışanları olan Alman bilim adamlarından, K.Krause, F.Markgraf, G.Gassner, W.Kotte’ye ait örnekler ile W.Gleisberg, Balls ve Gourlay’a ait bir koleksiyon da bulunmaktadır. İsrail’i botanikçi M.Zohary’nin de Türkiye’den topladığı (H.Birand ile birlikte) bir koleksiyon da ANK Herbaryumundadır. Osmanlı İmparatorluğu ordusunda doktorluk yapan H.Dingler ile Bağdat Demiryolunda mühendis olarak çalışan W.Siehe’ye ait bitki örnekleri de ANK herbaryumunda bulunmaktadır. Türkiye Florasının Editörü P.H.Davis ve birlikte Anadolu’dan bitki toplayan I.Hedge ve O.Polunin’e ait çok önemli bir koleksiyon ANK Herbaryumunda muhafaza edilmektedir.
ANK Herbaryumunda bitki örnekleri bulunan yerli bilim adamları:
Ankara Üniversitesinden:
Prof.Dr. Hikmet Birand, Kadri Hikmet, Prof.Dr. Kamil Karamanoğlu (Bilger), Prof.Dr. Baki Kasaplıgil, Prof.Dr. Haydar Bağda, Prof.Dr. Rıza Çetik, Prof.Dr. Yıldırım Akman, Prof.Dr. Osman Ketenoğlu, Prof.Dr. Ender Yurdakulol,
Diğer Üniversitelerden: Prof.Dr. Adil Güner, Prof.Dr. Tuna Ekim, Prof.Dr. Mahmut Kılınç, Prof.Dr. Atabay Düzenli, Prof.Dr. Asuman Baytop ve Prof.Dr. Turhan Baytop, Prof.Dr. Turhan Uslu, Prof.Dr. Mecit Vural, Prof.Dr. Hayri Duman, Prof.Dr. Zeki Aytaç.
ANK Herbaryumunda 150.000’nin üzerinde bitki örneği mevcuttur. 500 civarında tip örneği ve Türkiye Bitkilerinin % 80’ninden fazla tür içeriği ile Türkiye’deki herbaryumların en büyüğüdür. Yine ANK Herbaryumunda Uluslararası kaydı olan Karayosunu koleksiyonu, Liken koleksiyonu ve Mantar koleksiyonu bulunmaktadır.
Yurt dışında özellikle Avrupa’da çok büyük herbaryumlar vardır. Kuruluş tarihleri de oldukça eski olan bu herbaryumlar Genel Herbaryum standardında ve tüm Dünya’ya ait bitki örnekleri içermektedirler. Örneğin en eski herbaryumlardan biri olan Basel Üniversitesi Botanik Enstitüsü herbaryumu (İsviçre) 1588 yılında kurulmuştur. Bu herbaryumların çoğunun yanında botanik bahçeleri de bulunmakta, aynı zamanda bitki örneklerinin canlı koleksiyonları da sergilenmektedir. İngiltere’de Kew (K), Rusya’da Leningrad (LE), Fransa’da Paris (P), İsviçre’de Cenevre (G) ve Avusturya’da Viyana (W) herbaryumları içerdikleri tür sayısı bakımından dünyanın en zengin herbaryumlarıdır.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)